1-Müslüman olmak

​

 Bir kimseye orucun farz olması için, o kişinin müslüman olması gerekir. Müslüman olmayan kimseler İslam’ın emir ve yasaklarıyla sorumlu (mükellef) değildirler.
 Sonradan İslam’a girince geçmiş yıllara ait namaz ve oruç gibi ibadetleri kaza etmeleri de gerekmez. Örneğin Ramazan ayında müslüman olan bir kimse, geride kalan günlerin orucunu tutar ama geçmiş günlerin orucundan sorumlu değildir. Böylesi bir kimsenin geçmiş yıllara ait günahları da af edilir. 

​

2-Ergenlik çağında ve akıllı olmak

​

  Oruç ve ibadetlerin farz olması için o kimsenin ergenlik (buluğ) çağında ve aynı zamanda akıllı olması gerekir. Zira ergenlik çağına gelmemiş kimseler İslam’la mükellef (sorumlu) kabul edilmemişlerdir. Bu anlamda çocuklar ve ergenlik yaşına ulaştığı halde akıldan mahrum olanlar, bu ibadetten muaf tutulmuşlardır. Bu konuda peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) şöyle buyuruyorlar:

​

 “Üç kişiden sorumluluk (mükellefiyetlik) kaldırılmıştır; Bulüğ çağına erinceye kadar çocuktan, aklı yerine gelinceye kadar deliden, uyanıncaya kadar uyuyandan”  

 Kızlar, adet görmeye başlayınca, erkeklerde ihtilam olmaya (rüyalarında boşalmaya) başlayınca buluğa ermiş olurlar. Bunlar 15 yaşını tamamlayıncaya kadar böyle bir duruma gelmemişler ise hükmen buluğa ermiş sayılırlar. Artık oruç ve bütün ibadetleri yerine getirmekle sorumludurlar.

​

3-Hasta-engel mazereti olmamak ve yolcu olmamak

 Oruç ibadetinin farz olması için kişinin sağlıklı olması ve yolcu olmaması gerekir. Ancak yolcu olan kimselere oruç farz olmamakla birlikte tutarlarsa kendileri için daha hayırlı olur.

Yine çok fazla yaşlı olanlar da oruç tutmayabilirler. Onlara da farz değildir. Allah’u Teala Kur’an-ı Kerimde:

 “Sayılı günlerde sizden kim hasta veya yolcu olursa, o günler sayısınca diğer günlerde oruç tutsun. Oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakir doyumu kadar fidye gerekir” (Bakara 184)

​

​

 ORUÇ KİMLERE FARZ DEĞİLDİR?

​

  Mensubu olduğumuz yüce dinimiz kişileri güçleri oranında sorumlu tutmuş, güçlerini aşan veya sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylaştırıcı hükümler getirmiştir.Biraz da bunları açıklayalım:

​

1-Yolculuk:

​

​

​

​

​

​

​

​

Kur’an-ı Kerimde:

 “Ey iman edenler oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi duyarlı olmanız için size de sayılı günlerde farz kılındı. İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan, tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde tutar” (Bakara 183-184)

​

  Geceden oruca niyetlenip de gündüz yolculuğa çıkan kimse dilerse oruç tutmaya bilir, ancak orucunu tutması kendisi için daha hayırlıdır. Çünkü ayeti kerimede; “Sizden kim hasta veya yolculukta olursa, o günler sayısınca diğer günlerde oruç tutsun… Oruç tutmanız için daha hayırlıdır”(Bakara,2/184)

  Ancak oruç tuttukları takdirde zor bir durumla karşılaşacaklarsa bu takdirde oruç tutmamaları gerekir. Çünkü sağlıkta bize verilen bir emanettir. Bu emaneti bize veren Rabbimiz bize izin veriyor tutmayın diye yani tutabileceksek tutmalıyız aksi halde sağlığımız zarar görecekse tutmamalıyız…

​

2-Hastalık

​

 Oruç tuttuğu takdirde hastalığının artmasından veya uzamasından endişe eden kimse Ramazan'da oruç tutmaz, sonra kaza imkânı bulursa kaza eder. Ama ömür boyu hastalığı kendisiyle arkadaş ise o zaman ömür boyu tutmaz, fidye verir. Fidye vermeye de maddi imkânı yoksa Allah’a dua eder. 
 Bu konuda inançlı ve mesleğinin uzmanı bir doktor bizi muayene ettikten sonra kardeşim sen oruç tutmamalısın der, bizde tutmayabiliriz.                                   

​

​

​

​

 

​